Upadłość konsumencka, czyli upadłość osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej daje możliwość umorzenia długów. Nie wszystkie zobowiązania można jednak anulować. W związku z tym wyjaśniamy, jak wygląda kwestia oddłużenia oraz jakich zobowiązań nie można umorzyć w upadłości konsumenckiej.
Czym jest upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka jest stanem, w którym konsument stracił płynność finansową i nie może spłacić swoich zadłużeń. Zgłasza więc wniosek do sądu upadłościowego o wszczęcie postępowania. Oprócz samego konsumenta również jego wierzyciel bądź wierzyciele mogą taki wniosek złożyć. Po sprawdzeniu formalnej i merytorycznej poprawności wniosku sąd go odrzuca bądź zatwierdza. W przypadku, gdy zostanie zatwierdzony, rozpoczyna się proces upadłości konsumenckiej, a upadły otrzymuje nadzór syndyka. U osób dysponujących majątkiem syndyk, przejmuje go w całości i od tej pory zwany jest masą upadłościową. Sam proces upłynniania masy upadłościowej może potrwać kilka lat, w zależności od tego, jaki jest stan prawny posiadanych przez upadłego dóbr, a także, w jakim stanie są wystawione na sprzedaż nieruchomości.
Jakie długi podlegają umorzeniu?
Jeśli dojdzie do umorzenia, podlegają mu te zobowiązania, które powstały przed ogłoszeniem upadłości i nie zostały spłacone w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli. Nie ma znaczenia czy są to długi osoby fizycznej, czy powstały w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej. Osoba fizyczna na skutek ogłoszenia upadłości może umorzyć następujące zobowiązania:
- kredyty bankowe
- pożyczki gotówkowe,
- nieopłacone składki ZUS,
- nieuregulowane podatki (VAT, dochodowy, PCC, od nieruchomości, od środków transportu),
- koszty postępowania upadłościowego (jest to możliwe tylko w sytuacji, gdy zobowiązania upadłego zostaną umorzone bez ustalania planu spłaty wierzycieli),
- zobowiązania nieujawnione przez upadłego w sposób nieumyślny i powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości (np. jeśli upadły nie miał świadomości ich istnienia).
Jakie długi nie podlegają umorzeniu?
Zgodnie z prawem upadłościowym następujące rodzaje zobowiązań nie podlegają umorzeniu:
- długi o charakterze alimentacyjnym
- zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci
- zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny
- długi będące wykonaniem orzeczonego przez sąd obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę
- zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny, lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie
- zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego z prawomocnym orzeczeniem
- zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu
- zobowiązania powstałe po ogłoszeniu upadłości.
Czy zawsze udaje się uzyskać oddłużenie?
Pomimo tego, że w marcu 2020 roku zliberalizowano ustawę o upadłości, to całkowite oddłużenie udaje się uzyskać jedynie w skrajnych przypadkach, głównie wówczas, gdy upadły nie posiada żadnego majątku i jednocześnie jest trwale niezdolny do pracy zarobkowej. Najczęstszą decyzją sądu upadłościowego jest ustalenie syndyka, który zajmuje się upłynnieniem masy upadłościowej oraz ustalenie planu spłaty wierzycieli. Proces ten może potrwać nawet do 10 lat.
